۲۲ آبان ۱۴۰۴
به روز شده در: ۲۲ آبان ۱۴۰۴ - ۱۰:۰۱
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۸۱۴۲۳۷
تاریخ انتشار: ۰۸:۵۵ - ۰۳-۰۹-۱۴۰۰
کد ۸۱۴۲۳۷
انتشار: ۰۸:۵۵ - ۰۳-۰۹-۱۴۰۰

قدرت تخریب و قدرت بازدارندگی/ عباس عبدی

قدرت تخریب و قدرت بازدارندگی/ عباس عبدی
آنچه که در باره وضعیت محیط زیست ایران و مشکلات آب و منابع زیرزمینی، مشکلات آلودگی هوا و... می‌توان گفت این است که ایران دچار توسعه نامتوازن شده است.
عباس عبدی در روزنامه اعتماد نوشت: قدرت تخریب بشر در عصر کنونی هزاران، بلکه میلیون‌ها برابر قدرت تخریب بشر در گذشته است. کافی است، سلاح‌های بشر و امکانات فنی او را مقایسه کنیم؛ از شمشیر و نیزه رسیده به بمب اتم. پس چرا بشریت نابود نشده است؟ به این علت روشن که به موازات افزایش این قدرت تخریبی، قدرت بازدارندگی و  کنترل‌کنندگی و بازسازی او نیز بیش‌تر شده است. 
 
اگرچه انفجار بخشی از بمب‌های اتمی می‌تواند زمین و بشریت را به کلی نابود کند، ولی انسان کوشیده است که از طریق پیمان‌ها و تجهیزات نظارتی مانع از کاربرد این سلاح ویرانگر شود. اگر بشر می‌تواند با یک دستگاه ماشین ویژه قطع درخت و یک راننده، در طول روز ده‌ها و صدها درخت جنگل را قطع و جنگل را صاف کند، به موازات آن توانسته است، این فرآیند را کنترل کند و از طریق بازسازی حتی بر سطح جنگل‌ها بیافزاید. 
 
هر جا که موازنه این دو قدرت، یعنی تخریب با بازدارندگی و سازندگی از میان رفت، تمدن در آن کشور به قهقرا خواهد رفت. هم در وجوه مادی تمدن و هم در وجوه فرهنگی و معنوی و اخلاقی، تمدن با زوال مواجه خواهد شد. 
 
قدرت تخریب عمومآ سخت‌افزاری و تحت تأثیر پیشرفت‌های فن‌آوری است. انسان قدیم تا سه قرن پیش قدرت محدودی داشت. برای کشتن دیگران حداکثر یک شمشیر داشت و اسب، ولی امروز حاشیه‌ای‌ترین افراد هم می‌توانند ۱۱ سپتامبر را به وجود آورند، یا در متروی توکیو گاز شیمیایی منفجر کنند، یا روی هیروشیما بمب اتم بریزند یا مثل خمرهای سرخ یک ملت را به بدترین وجهی بهره‌کشی کنند و به غل و زنجیر بکشند. همین قدرت تخریب است که دریاچه آرال را به این روز سیاه انداخته است. و فاجعه بوپال هند را ایجاد کرد و... که از این نمونه‌ها کم نیست. 
 
ولی قدرت بازدارندگی بشر از کجا است؟ رکن اساسی در قدرت بازدارندگی ویژگی نرم‌افزاری دارد. اینکه بشر چگونه ساختاری را تأسیس کند که نظارت موثری بر نحوه رفتار خود و استفاده از سخت‌افزارهای پیشرفته را داشته باشد؟ اصولاً بشری که می‌خواهد چنین نظارتی را اِعمال کند، کیست؟ آیا یک فرد است یا یک ساختار اجتماعی و سیاسی؟ به علاوه مبنای چنین تصمیمات احتمالی چیست؟ 
 
در سطح کشوری و ملی دموکراسی با همه ضعف‌هایش که گریزی از آن نیست، نهادی است برای تأمین این هدف. حاکمیت قانون مقدمه لازم دموکراسی است و مستلزم دو رکن اساسی است. اول قانون مناسب، دوم دستگاه قضایی مستقل. 
 
قانون مناسب، قانونی است برآمده از مجلس منبعث از مشارکت آزاد عموم مردم، و قانون‌نویسی براساس نفع و خیر عموم مبتنی بر علم و قانون اساسی. تفکیک قوا و دایمی نبودن قدرت، به کنترل رفتارها و برنامه‌های تخریبی کمک مهمی می‌کند. 
 
در سطح بین‌المللی نیز تأسیس نهادهای بین‌المللی از قبیل سازمان ملل و شورای امنیت، و نهادهای زیرمجموعه آن و نیز کنوانسیون‌ها و دادگاه‌های بین‌المللی، همگی با هدف تقویت قدرت بازدارندگی و نظارتی بشریت تاسیس شده‌اند. البته این بدان معنا نیست که اینها کارهای خود را خوب و کامل انجام می‌دهند. نمونه‌اش بحث گرم شدن زمین و سوراخ شدن لایه اُزن و آلودگی آب‌ها و مشکلات هوا و نیز جنگ‌های پایان‌ناپذیر است ولی این بدان معنا نیست که این نهادها کارآیی نداشته‌اند، حداقل در سطح کشوری، موفقیت‌های کشورهای پیشرفته بسیار چشمگیر بوده است. 
 
آنچه که در باره وضعیت محیط زیست ایران و مشکلات آب و منابع زیرزمینی، مشکلات آلودگی هوا و... می‌توان گفت این است که ایران دچار توسعه نامتوازن شده است. از یک سو مجهز به سخت‌افزارهای تمدنی جدید شده و آنها را وارد کشور کرده است ولی به موازات آن قادر به واردات یا تأسیس نهادهای نرم‌افزاری جهت کنترل چگونگی بکارگیری این سخت‌افزارها نشده است.
 
لذا مجموعه قدرت سخت‌افزاری فارغ از عناصر پیش‌گفته نظارتی، از قبیل حاکمیت قانون، قانون مناسب، فقدان نظارت رسمی و مدنی، زمان‌دار نبودن قدرت و... یکه‌تاز میدان شده و دست به تصرف در طبیعت زده و بدون آینده‌نگری و از بالا و بدون مشارکت مردم، تغییراتی در آن ایجاد کرده که مآلاً با وضعیت فعلی مواجه شده‌ایم که راه بازگشت آن بسیار پرهزینه است. 
 
وضعیت اصفهان یک نمونه از این تحلیل است.
پربیننده ترین پست همین یک ساعت اخیر
ارسال به دوستان
ورود کد امنیتی
captcha
گروه هفت: از ایران می خواهیم با حمایت تروئیکای اروپایی وارد گفت‌وگوی مستقیم با آمریکا شود / تهران امکان بازرسی از تمامی تأسیسات و مواد هسته‌ای را برای آژانس فراهم کند واکنش ترامپ به ماجرای پرونده‌ اپستین: دموکرات ها این اتهام را مطرح کنند تا توجه‌ها از عملکرد فاجعه‌بارشان در ماجرای تعطیلی دولت منحرف شود کاخ سفید: روایت دموکرات‌ها درباره اپستین جعلی و برای بدنام کردن ترامپ است برای جهان بدون کاکائو و توت فرنگی آماده شوید/ ۵ ماده غذایی در خطر انقراض هم میهن: وارد تله رکورد تورمی شده ایم / هم رشد مثبت نداریم، هم تورم خیلی بالاست تندروها و شادی پرتناقض از پیروزی ممدانی کیهان: بی حجابی پروژه غرب است؛ اگر سنگر حجاب فرو بریزد، سایر عرصه‌های فرهنگی و ارزشی هم فرو می‌ریزد بیانیه انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران در پی درگذشت فواد شمس: روزنامه‌نگاران بیش از هر قشر دیگری در معرض سموم ناامیدی هستند مستر بین + شاسی بلند تلوراید ۲۰۲۷ ؛ عکس پربازدید فضای مجازی سفر غیر رسمی رئیس قوه قضائیه به قم روزنامه جمهوری اسلامی: رسانه هایی که به دولت نمره رفوزگی دادند از اقلیت خاصی خط می‌گیرند قبرستانی که میزبان یک شاهکار بروتالیسم است! (+تصاویر) رابطه سن و جنس با «رسوب کلسیم» در شریان کاروتید قلبی با اختلافات، ناامیدی و سیاست‌های تکراری؛ ریشه اتحاد ملی را می سوزانید ترامپ به تعطیلی دولت آمریکا پایان داد