فرهنگ و ناهنجاري فرهنگي " له شدني" نيست

سرمقاله نویس روزنامه آفرینش در شماره امروز این روزنامه نوشت: بحث جمع آوري ماهواره‌ها در شهرهاي بزرگ به خصوص پايتخت موضوع بلاتكليفي است كه هيچ تحليل و تفسير نمي‌توان نسبت به اين عمل دستگاه‌ها و نهادهاي جمع آوري كننده داشت. چرا كه هنوز قانون تعيين تكليف آن خاك مي‌خورد و گستردگي استفاده از اين رسانه در بين مردم به بيش از 70 درصد رسيده است.

از يكسو مسئولان استفاده از آن را غير قانوني مي‌دانند، از سوي ديگر اكثريت خانواده‌ها از آن استفاده مي‌كنند، و از طرفي ديگر هرازگاهي شاهد له كردن و خورد كردن ديش‌ها و دستگاه‌هاي گيرنده ماهواره‌ توسط لودرها هستيم. اما نكته جالب اينجاست كه از اين اقدام به عنوان يك حركت فرهنگي ياد مي‌شود و مدعوين در اين مراسم، با ديش‌ها و ريسيورها عكس يادگاري مي‌گيرند و آن را در كارنامه اقدامات فرهنگي خود ثبت و ضبط مي‌كنند.

اما گويا فراموش كرده يا مطلع نيستند كه فرهنگ و ناهنجاري فرهنگي با اقدامات سخت افزاري ارتقا يا افول پيدا نمي‌كنند. به فرض اينكه ده‌ها ميليون ديش ماهواره در همايشي سراسري در كشور با لودر له شود و به ضايعات تبديل گردد. حال بايد پرسيد در اين اقدام چه دستاورد فرهنگي براي جامعه حاصل شده كه بتوان آن را ملاك تغيير رفتار و عمل افراد دانست.

قصدمان توجيه استفاده از ماهواره يا دفاع از آن نيست، بلكه هدفمان تامين نيازهاي فرهنگي كشور است كه هنوز متولي خاصي ندارد و هردستگاه و نهادي اعم از فرهنگي و غيرفرهنگي برخوردي سليقه‌اي با آن مي‌كنند. بايد از متوليان فرهنگي كشور يا برگزاركنندگان مراسم له كردن ماهواره‌ها پرسيد آيا اين اقدام راه نجات فرهنگ و جلوگيري از ابتذال فرهنگي است.

به دلايل مختلف مي‌توان اثبات كرد اين قبيل اقدامات صرفاً براي كشور هزينه آوربوده و موجب تحريك مردم براي استفاده از ماهواره خواهد شد. درآخرين نمونه از جمع آوري و معدوم كردن ماهواره اعلام شد كه 100 هزار ديش نابود شد. حال باخود حساب كنيد اين 100 هزار ديش حداقل به 50 هزار خانوار تعلق داشته است. اگر هر خانواده براي تهيه مجدد اين دستگاه فقط مبلغ 500 هزارتومان هزينه كنند چه مقدار از پول‌هاي كشور صرف واردات و قاچاق ماهواره خواهد شد!.

آيا نمي‌توان انتظار داشت كه چنين هزينه‌هايي براي ساختن يك فرهنگسرا، يك سينما، يك پارك، يك كتابخانه و... صرف شود تا حداقل كاري براي فرهنگ كشور انجام داده باشيم. بارها درمورد كمبودهاي رسانه‌اي كشور به خصوص ضعف‌هاي صدا و سيما در تهيه برنامه‌هاي جذاب تاكيد شده اما هيچ تاثيري در روند كار حاصل نمي‌شود.

طبيعي است خانواده‌ها به جاي ديدن شبكه‌هايي كه برنامه‌هايشان در 24 ساعت دوبار بازپخش دارد، به سمت شبكه‌هاي ماهواره‌اي گرايش پيدا مي‌كنند كه حتي برنامه‌هاي مستند آن، بسيار جذاب تر از سريال‌هايي است كه در دهه 60 و 70 توليد شده و صرفاً براي يادآوري اقشار آن دوران ممكن است جذاب باشد.

فرهنگ را بايد ساخت وبراي آن برنامه داشت، بايد هزينه و حمايت كرد، بايد نيازهاي فرهنگي را تشخيص داد و الويت شناسي فرهنگي را متناسب با جمعيت كشور در دستور كار قرار داد. چطور مي‌توان از معدوم سازي يك مشت آهن و پلاستيك انتظار فرهنگ سازي داشت.

اگر امروز قشر جوان اصلي ترين هدف آسيب‌ها و ابتذال فرهنگي است، بايد براي اين قشر برنامه ريزي فرهنگي كرد تا نيازها و سلايقشان شناسايي و براي آنها مشابه سازي و سالم سازي انجام داد. اگر به سريال علاقمند هستند مي‌توان از نيروهايي كه امروز از صدا و سيما كنار گذاشته شده‌اند استفاده كرد. اگر به موسيقي علاقه دارند مي‌توان با برگزاري كنسرت‌ها و برخورد با كساني كه موجب لغو اين برنامه‌ها در شهرها و استان‌ها مي‌شوند، عطش جوانان را برطرف كرد.

آن موقع مي‌توان به عينه مشاهده كرد كه حتي با وجود ماهواره در خانه كسي علاقه‌اي به ديدن آن نشان نخواهد داد. نبايد انتظار داشت امروز كه كنسرت‌ها لغو مي‌شود، صدا و سيما چيزي در چنته ندارد، برنامه‌ مفرحي براي جذب جوانان تدارك ديده نمي‌شود، مردم از ماهواره و انواع برنامه‌هاي متنوع و بعضاً مسموم دست بكشند و براي له كردن ديش‌هاي ماهواره دست و هورا بكشند!!