گوگل در کره‌شمالی چه می‌خواهد؟

"اریک اشمیت" رئیس شرکت "گوگل" که به وکیل اینترنت آزاد مشهور است به کره‌شمالی سفر کرد. کشوری که درهای خود را به طور کامل بر ارتباطات آن لاین بسته است.

به باور تحلیلگران، سفر اشمیت به کره‌شمالی در راستای بخشی از برنامه‌های "کیم جونگ اون" رهبر جوان این کشور صورت می‌گیرد. او می‌خواهد تصویری از فاصله تکنولوژی کشور منزوی خود را با دیگر نقاط جهان به نمایش بگذارد.

اگرچه که انتظار نمی‌رود اشمیت در این سفر با کره‌شمالی قراردادی را امضا کند اما حضور او در پیونگ‌یانگ نشان می‌دهد کره‌شمالی خواهان پیشرفت تکنولوژی مردمی است که به طور کلی فضای مجازی بر روی آنان بسته شده است.

این در حالی است که اشمیت بار‌ها بر این نکته تاکید کرده است که قدرت اینترنت _ و گوگل _ می‌تواند مردم را از فقر و فشارهای سیاسی نجات دهد.

"دیوید کانگ" مدیر مرکز مطالعات آسیایی شرقی در دانشگاه کارولینای جنوبی، در این باره می‌گوید: "در سال‌های اخیر، گوگل با انجمن‌های خصوصی که با کره‌شمالی در ارتباطند، گفت‌و‌گو کرده است و این سفری ناگهانی یا بدون فکر نیست."

در این سفر، دو مقام ارشد بانفوذ که در سال‌های اخیر در توسعه روابط با کره‌شمالی  بسیار تاثیرگذار بوده‌اند؛ اشمیت را همراهی می‌کنند. یکی از آنان "بیل ریچاردسون" است. او فرماندار سابق ایالت "نیومکزیکو" و نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد در دوران ریاست جمهوری"بیل کلینتون" است. وی پس از چندین سفر به پیونگ‌یانگ، یکی از مدافعان نزدیکی و برقراری ارتباط با این کشور منزوی است.

اکنون به نظر می‌رسد که "تونی نامکونگ" مشاور ریچاردسون در امور کره‌شمالی که بیش از ۴۰ بار در طول ۲۵ سال اخیر به پیونگ‌یانگ سفر کرده توانسته زمینه این دیدار اشمیت را فراهم کند.

نامکونگ والدین کره‌ای دارد اما در چین متولد شده و در آمریکا تحصیل کرده است. او در حقیقت مسبب سفر بیل کلینتون به کره‌شمالی در اگوست ۲۰۰۹ میلادی بود. سفری که به آزادی دو روزنامه‌نگار ختم شد. نامکونگ به خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز کمک کرد تا دفتری در پیونگ‌یانگ افتتاح کند.

از سوی دیگر، سفر اشمیت گمانه‌زنی‌ها درباره آزادی آمریکایی مبحوس در زندان کره‌شمالی  را نیز افزایش داده است. اینطور به نظر می‌رسد که اشمیت یکی از مقام‌های ارشدی باشد که برای آزادی "کنت بائه" فعال حقوق بشر، به پیونگ‌یانگ می‌رود. بائه پس از ورود قانونی به کره‌شمالی از طریق مرز چین به اتهام اقدامات خصمانه بازدداشت و زندانی شد.

هرچند که اشمیت و همراهانش در آغاز سفر خود تاکید کردند که این یک ماموریت بشردوستانه خصوصی است که به دولت آمریکا ارتباطی ندارد؛ اما بدون شک این دیدار جنبه سیاسی، دیپلماتیک و اقتصادی خواهد داشت که به ارتباط بیشتر این کشور با آمریکا منجر می‌شود.

"نیک ابراستات" یکی از متخصصان آمریکایی در امور کره‌شمالی، در این باره می‌گوید "ما دلیل اصلی این دیدار را نمی‌دانیم اما مشخص است که گوگل زمینه این سفر را مهیا کرده است." او که چندین مقاله درباره کره‌شمالی نوشته است ادامه می‌دهد: اینکه اشمیت و گوگل از این ماموریت چه می‌خواهند پرسش دیگری است.

اکنون تنها مسئله‌ای معماگونه آن است که هیچ فردی در کره‌شمالی از موتور جست‌و‌جوگر گوگل استفاده نمی‌کند مگر اینکه مقام ارشد دولتی بخواهند برای دستیابی به آمار و حقایق از آن کمکی بگیرند.

"تومی کوینر" یکی از مشاوران اقتصادی در سئول، فرضیه دیگری را عنوان می‌کند و می‌گوید "این سفر در درازمدت می‌تواند ابزار دولت مرکزی را برای نادیده گرفتن حقوق بشر قوی‌تر کند. از این طریق آنان می‌توانند دستیابی به اطلاعات آزاد را از قبل محدود‌تر کنند."

"ویکتور چا" که در دوران ریاست جمهوری "جورج بوش" به عنوان مدیر "امور آسیایی در شورای امنیت ملی آمریکا" فعالیت می‌کرد نیز معتقد است گوگل در سال ۲۰۱۱ فعالیت‌هایش را از چین به هنگ کنگ منتقل کرد و در نتیجه سانسورهای حکومتی توسط پکن چند برابر شد.

او می‌گوید: "اکنون مشکل آن است که شرایط بدتری در کره‌شمالی رقم بخورد چرا که در حال حاضر تنها چهار هزار نفر آن هم تحت نظارت‌های شدید به فضای وب در کره‌شمالی دسترسی دارند."

به هرحال رهبر جوان کره‌شمالی خود بر این باور است که در متقاعد کردن پدرش مبنی بر استفاده از تکنولوژی تلفن همراه در چند سال گذشته نقش موثری داشته است. در حال حاضر بیش از یک میلیون کره‌ای از تلفن همراه استفاده می‌کنند. اما این سیستم که از طریق شرکت مصری در اختیار آنان قرار گرفته به مردم اجازه نمی‌دهد با خارج از مرز‌ها در ارتباط باشند.

"دیوید استراب" یکی از دپیلمات‌های برجسته سابق آمریکایی در سئول هم می‌گوید:"شاید اشمیت بخواهد بداند که این شرکت مصری در کره‌شمالی چگونه فعالیت می‌کند و گوگل نیز خدماتی اینترنتی مشابه را در آنجا راه اندازی کند."

اما ویکتور چا می‌گوید که رهبر جوان به شدت خواهان ایجاد زندگی مدرن در کشورش است. اگر گوگل در نخستین گام خود بتواند در بحث اطلاعات در کره‌شمالی شکاف کوچکی را ایجاد کند این قضیه در آینده می‌تواند زمینه توسعه و پیشرفت مهمی را مهیا کند.

این در حالی است که هر تلاشی برای رسمی کردن قرارداد بین اشمیت و دولت مرکزی در کره‌شمالی، به معنای نادیده گرفتن تحریم‌های سازمان ملل متحد است.

"ویکتوریا نولاند" سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، می‌گوید: "به دنبال محکومیت پرتاب موشک توسط کره‌شمالی در ماه گذشته، اکنون زمان مناسبی برای انجام این سفر نیست."

اما این وزارتخانه گامی برای توقف این سفر برنداشت و نولاند تنها گفت: "اشمیت و ریچاردسون شهروندان آمریکایی هستند و برای خود تصمیم می‌گیرند."