زوج های سالمند و تجربه‌ هم‌زمان احساسات مثبت

دکتر منیر بیگلربیگی بر این باور است برای داشتن زندگی سالم‌تر در دوران سالمندی، کافی است هر روز چند دقیقه را به تجربه‌ی احساسات مثبت با همسرتان اختصاص دهید.

به گزارش میگنا، برای داشتن زندگی سالم‌تر در دوران سالمندی و افزایش تاب‌آوری همسران در برابر چالش‌های این دوران، کافی است هر روز چند دقیقه را به تجربه‌ی احساسات مثبت و لحظات صمیمی با همسرتان اختصاص دهید.

در سال‌های اخیر، پژوهش‌های متعددی در زمینه روانشناسی سالمندی و روابط عاطفی نشان داده‌اند که تجربه‌ هم‌زمان احساسات مثبت میان زوج‌های سالمند نقش بسیار مهمی در حفظ و بهبود سلامت جسمی و روانی آن‌ها دارد. این موضوع حتی در روابطی که کاملاً ایده‌آل یا بدون تنش نیستند نیز مشاهده شده است. در واقع، اشتراک احساسات مثبت میان دو نفر، می‌تواند تأثیر مستقیمی بر کاهش سطح هورمون استرس یا همان کورتیزول داشته باشد و از این طریق موجب بهبود سلامت کلی فرد شود.

دکتر منیر بیگلربیگی بر این باور است برای داشتن زندگی سالم‌تر در دوران سالمندی، کافی است هر روز چند دقیقه را به تجربه‌ی احساسات مثبت با همسرتان اختصاص دهید.

احساسات مثبت مانند شادی، آرامش، قدردانی، محبت و حس همراهی، از مهم‌ترین منابع انرژی روانی در دوران سالمندی هستند.

با افزایش سن، بسیاری از افراد با چالش‌هایی مانند کاهش توان جسمی، تغییرات هورمونی، بازنشستگی، تنهایی یا از دست دادن عزیزان روبه‌رو می‌شوند.

در چنین شرایطی، وجود یک رابطه عاطفی گرم و تجربه‌ مشترک لحظات مثبت، می‌تواند نقش یک سپر روانی مؤثر را ایفا کند.

وقتی زوج‌های سالمند به‌طور هم‌زمان احساسات مثبتی را تجربه می‌کنند — مثلاً هنگام تماشای فیلمی دلپذیر، گفتگو درباره خاطرات شیرین، یا حتی نوشیدن چای در کنار هم — مغز هر دو نفر شروع به ترشح مواد شیمیایی مانند دوپامین و اکسی‌توسین می‌کند.

این مواد نه تنها احساس نزدیکی و اعتماد را افزایش می‌دهند، بلکه در سطح فیزیولوژیکی نیز باعث کاهش فعالیت محور استرس (HPA Axis) و در نتیجه کاهش ترشح کورتیزول می‌شوند.

کورتیزول، که به آن “هورمون استرس” نیز گفته می‌شود، در مقادیر بالا می‌تواند آثار زیان‌باری بر بدن داشته باشد. افزایش مزمن کورتیزول منجر به مشکلاتی مانند تضعیف سیستم ایمنی، افزایش فشار خون، اختلالات خواب، اضطراب، افسردگی و حتی کاهش تراکم استخوان می‌شود. در سالمندان، این آثار می‌تواند بسیار جدی‌تر باشد و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی یا زوال شناختی را افزایش دهد.

بنابراین، کاهش سطح کورتیزول از طریق روش‌های طبیعی مانند تجربه‌ احساسات مثبت، می‌تواند تأثیر مستقیمی بر کیفیت زندگی و سلامت عمومی داشته باشد. مطالعات نشان می‌دهد زوج‌هایی که در زندگی روزمره خود احساسات مثبت بیشتری را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند، معمولاً از فشار خون پایین‌تر، خواب بهتر و سیستم ایمنی قوی‌تری برخوردارند.

رابطه‌ی عاطفی سالم حتی در روابط غیرایده‌آل

نکته جالب این است که تجربه‌ احساسات مثبت مشترک حتی در روابطی که ایده‌آل نیستند نیز مؤثر است. بسیاری از زوج‌های سالمند ممکن است در زندگی خود با اختلاف نظرها، عادت‌های متفاوت یا حتی دلخوری‌های قدیمی مواجه باشند.

اما اگر بتوانند لحظاتی از شادی و همدلی را با هم تجربه کنند، بدن و ذهن آن‌ها همچنان از اثرات مثبت این احساسات بهره‌مند می‌شود.برای کاهش کورتیزول و ارتقای سلامت روانی، نیازی به رابطه‌ای بی‌نقص و بدون چالش نیست؛ کافی است دو نفر یاد بگیرند چگونه در دل زندگی روزمره، فرصت‌هایی برای لذت بردن، خندیدن و قدردانی از یکدیگر ایجاد کنند.

نقش همدلی و آگاهی هیجانی در ایجاد احساسات مثبت

زوج‌هایی که توانایی درک احساسات یکدیگر و پاسخ مناسب به آن را دارند، بیشتر می‌توانند لحظات مثبت را به شکل مشترک تجربه کنند. برای مثال، توجه به حالات چهره، لحن صدا یا نیازهای عاطفی همسر، می‌تواند به ایجاد احساس امنیت و نزدیکی کمک کند. این نوع ارتباط هیجانی، با گذشت زمان به پیوندی عمیق‌تر و آرامش‌بخش‌تر تبدیل می‌شود.

تجربه‌ احساسات مثبت نه‌تنها به کاهش استرس و سطح کورتیزول منجر می‌شود، بلکه آثار بلندمدتی بر سلامت دارد. تحقیقات نشان داده‌اند سالمندانی که روابط عاطفی مثبت‌تری دارند، در مقایسه با سایرین، از کیفیت خواب بهتری برخوردارند، سیستم ایمنی فعال‌تری دارند و کمتر در معرض افسردگی یا اضطراب قرار می‌گیرند. همچنین، احساس رضایت زناشویی و عاطفی می‌تواند سرعت پیری سلولی را کاهش دهد و حتی بر عملکرد شناختی مغز تأثیر مثبت بگذارد.

پژوهش تازه در Journal of Personality and Social Psychology (اکتبر ۲۰۲۵) نشان می‌دهد که تجربه‌ی هم‌زمان احساسات مثبت میان زوج‌ها می‌تواند به کاهش سطح هورمون استرس کورتیزول منجر شود.

در این مطالعه، داده‌های بیش از ۳۲۱ زوج ۵۶ تا ۸۹ ساله بررسی شد. شرکت‌کنندگان در طول چند روز، تا هفت بار در روز احساسات خود را گزارش کرده و هم‌زمان نمونه‌های بزاقی برای سنجش کورتیزول ارائه دادند. نتایج نشان داد وقتی هر دو شریک به‌طور هم‌زمان احساسات مثبت فراتر از معمول (مانند شادی، آرامش یا قدردانی) را تجربه می‌کردند، سطح کورتیزول آن‌ها پایین‌تر بود. این اثر حتی تا ساعات بعدی همان روز نیز ادامه داشت.

این یافته‌ها بیانگر آن است که «تجربه و تقسیم لحظه‌های مثبت» میان زوج‌ها صرفاً تجربه‌ای روانی نیست، بلکه اثری زیست‌فیزیولوژیک دارد که می‌تواند به سلامت بهتر در سالمندی کمک کند. جالب آن‌که این رابطه، حتی در زوج‌هایی با رضایت متوسط از رابطه نیز مشاهده شد؛ بنابراین برای بهره‌مندی از این مزیت، نیازی به رابطه‌ای ایدئال نیست، بلکه کیفیت تجربه‌ی مشترک لحظه‌های مثبت اهمیت دارد.

محققان پیشنهاد می‌کنند فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی دو‌نفره، گفت‌وگو درباره خاطرات خوش، یا انجام کارهای ساده‌ی روزمره با حس خوب مشترک، می‌تواند به کاهش استرس فیزیولوژیک کمک کند.

این مطالعه، بار دیگر نقش روابط نزدیک و احساسات مشترک مثبت را در سلامت روان و جسم در دوران سالمندی برجسته می‌سازد. به‌بیان دیگر، «شاد بودن با هم» دل را آرام  و به‌طور واقعی بدن را سالم‌تر نگه می‌دارد.

قدرت احساسات مثبت در زندگی زوج‌های سالمند فراتر از یک حس خوشایند ساده است؛ این احساسات می‌توانند فرآیندهای زیستی بدن را تغییر دهند، سطح کورتیزول را کاهش دهند و سلامت کلی را بهبود بخشند. حتی اگر رابطه‌ی زناشویی در ظاهر کامل یا بدون نقص نباشد، ارزش آن را دارد که لحظاتی از عشق، خنده و آرامش را با شریک زندگی به اشتراک گذاشت.

این لحظات کوچک، در واقع دارویی طبیعی و بی‌هزینه برای ذهن و بدن انسان هستند.

دکتر منیر بیگلربیگی در خاتمه یاد آور شده است اگر به دنبال راهی برای داشتن زندگی سالم‌تر در دوران سالمندی هستید، شاید بهترین شروع این باشد که هر روز چند دقیقه‌ای را به تجربه‌ یک احساس مثبت مشترک با همسرتان اختصاص دهید.

وزیر رفاه: ۲ روش برای کالابرگ گذاشتیم تا مردم انتخاب کنند (فیلم)

بیشتر بخوانید:

امید به زندگی در ایران چند سال است؟

ناراحتی‌هایی که خواب عمیق را مختل می‌کنند

تماشاخانه

آسمان ابری گردشگری ایران از قبل تا بعد از برگشتن تحریم‌های سازمان ملل متحد (فیلم)

کشف تونل‌های دست‌کند خارق العاده زیر شهر ابر کوه / پناهگاه زیرزمینی شهر / قدمت از دوره ساسانی تا قاجار (فیلم)

فیلم های دیگر