بیمارستان لقمان حکیم، بهعنوان یکی از قدیمیترین و تخصصیترین مراکز درمانی کشور، امروز نقش بیبدیلی در ارائه خدمات درمانی به بیماران مسموم ایفا میکند؛ مرکزی که نهتنها مرجع ملی بلکه یکی از مراکز شاخص منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت در حوزه مسمومیتهاست…
به گزارش ایسنا، امیدوار رضایی - رئیس بیمارستان لقمان حکیم با اشاره به توسعه بخشهای ویژه مسمومین در این بیمارستان تاکید دارد که در حال حاضر پنج بخش تخصصی برای بیماران مسموم در لقمان فعال است و حدود یکسوم از ۶۰ هزار مراجعه سالانه به اورژانس این مرکز، مربوط به موارد مسمومیت است؛ از مسمومیتهای الکلی و دارویی گرفته تا موارد ناشی از موادمخدر.
او همچنین میگوید که مسمومیتهای دارویی در ۹۰ درصد موارد خودخواستهاند و متاسفانه سن بروز مسمومیتهای الکلی و موادمخدر در حال کاهش است.
این پزشک با بیان اینکه خدمات بیمارستان لقمان در گذر زمان گسترش یافته، توضیح داد: فقط خدمات درمانی ویژه مسمومین در گذشتههای دور در این مرکز درمانی ارائه میشد اما در حال حاضر، برخی بخشهای بیمارستان لقمان حکیم مانند کاشت حلزون شنوایی، جراحی مغزواعصاب و جراحی هیپوفیز در کشور منحصربفرد و تک است.
او با بیان اینکه حجم قابلتوجهی از مراجعه به بیمارستان برای مسمومیتها است، تصریح کرد: حدود ۶۰هزار نفر سالانه به اورژانس بیمارستان مراجعه میکنند که یکسوم این موارد به دلیل مسمویتها است. میزان مسمویتها در برخی روزها و مناسبتها افزایش مییابد و برخی روزها نیز کاهش مییابد. در گذشته، فقط یک بخش از بیمارستان را برای مسمومیتها اختصاص داده بودیم اما تعداد بخشهای مسمومین ۵ مورد است. بخش مسمویت مردان، زنان، دو بخش مراقبتهای ویژه و همچنین یک بخش برای درمان سرپایی مسمومان اختصاص دادهایم. عملکرد بیمارستان لقمان در حوزه مسمومیت به نحوی است که در منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت منحصربفرد و مرجع به حساب میآید.
رئیس بیمارستان لقمان حکیم با بیان اینکه گسترش بخش مسمومین را همواره در کانون توجه قرار دادهایم، گفت: با توجه به اینکه یک مرجع در حوزه مسمومیتها هستیم و هرگاه سخن از مسمومیت به میان میآید نام بیمارستان لقمان حکیم مطرح میشود به گسترش بخش مسمومین توجه میکنیم.
وی با بیان اینکه با کمبود بخشهای ویژه مسمومین در کشور مواجه هستیم، تصریح کرد: نظام سلامت کشور به فعالیت مراکز درمانی در حوزه مسمومیت نیاز دارد. تهران، شهری گسترده است و مسمومیت نیز میتواند بسیار خطرناک باشد؛ براساس این شرایط، میبایست حداقل مراکزی مجهز در ۴ نقطه تهران ویژه مسمومین احداث شود تا به مردم خدمات ارائه دهند.
رضایی با بیان اینکه توجه به مسمومیت الکلی از چند جهت اهمیت دارد، تصریح کرد: مسمومیت الکلی، یک موضوع جدید و مختص این روزها نیست. خیابانی که بیمارستان لقمان حکیم در آن قرار دارد؛ پیش از انقلاب اسلامی از مراکز فروش نوشیدنیهای الکلی بوده و به همین دلیل مرکز ارائه خدمات به مسمومین در این خیابان احداث شد. متاسفانه، مسمویتهای الکلی در چند جهت رو به افزایش است؛ متاسفانه، شاهد مسمومیت در سنین پایین هستیم.
مراجعهکنندگان به بیمارستان لقمان به دلیل مسمومیت الکلی از گروههای مختلف هستند؛ به طور مثال، دانشآموزان مدارس، افراد تحصیلکرده و حتی کارکنان سفارتخانههای کشورهای خارجی به این مرکز درمانی مراجعه میکنند. متاسفانه، برخی کوری ناشی از مسمومیت الکلی را تجربه میکنند. اینطور نباید گفت که الکل در کشور مصرف نمیشود، بلکه مصرف آن رو به افزایش است.
این پزشک درباره مسمومیت با موادمخدر نیز توضیح داد: متاسفانه، مسمویت ناشی از مصرف موادمخدر نیز مانند مسمویت الکلی رو به افزایش است. مسمومیت با موادمخدر نیز از چند وجه قابل بررسی است؛ نخست اینکه سن مسمومیت کاهش یافته و همچین شاهد افزایش مسمومیت در میان زنان هستیم. گسترش مسمومیت ناشی از موادمخدر در میان زنان و جوانان بسیار اهمیت دارد و میبایست در کانون توجه قرارگیرد. استعمال موادمخدر در هر شرایطی سبب آسیبرساندن به بدن میشود اما استفاده از موادصنعتی و تقلبی از دلایل افزایش مسمومیتهای موادمخدر است.
وی درباره مسمومیتهای دارویی توضیح داد: شاید بتوان گفت که ۹۰ درصد مسمومیتهای دارویی خود خواسته است. همچنین این احتمال وجود دارد که والدین یک دارو را مصرف کنند و فرزند آنها دچار اشتباه سهوی شود و آن دارو را مصرف کند اما به طور کلی اغلب مسمومیتهای دارویی عمدی است. مرگومیر مردان ناشی از مسمومیت دارویی نیز نسبت به زنان بیشتر است. افرادی که مسمومیت دارویی دارند، اغلب قرصها را مصرف میکند اما قرص برنج کشندهترین آن است و مرگومیر بالایی دارد. متاسفانه، مرگومیر ناشی از قرص برنج در مسمومینی که به بیمارستان مراجعه میکنند حدود ۵۰ درصد است و سایر موارد کمتر از یک درصد است.
رضایی درباره مسائل راونشناختی در مسمومیتها گفت: در گذشته، فقط خدمات مسمومین در بیمارستان لقمان در دسترس بودند اما به این نتیجه رسیدیم که مسائل روانشناختی در بروز مسمویتها بسیار نقش دارند و به همین دلیل از ظرفیت روانپزشکان و روانشناس استفاده کردیم. در حال حاضر، ۵ روانپزشک و روانشناس در بیمارستان حضور دارند که به محض ورود فرد مسموم شده حضور دارند و خدمات مورد نیاز را ارائه میدهند. برخی افراد که برای مسمومیت دارویی مراجعه میکنند، چندینبار سابقه مسمومیت یا اقدام برای خودکشی را دارند و این افراد نیز تحت پوشش خدمات رواندرمانی قرار میگیرند.
این جراح مغزواعصاب در بخش دیگری از صحبتهایش درباره کاشت حلزون شنوایی گفت: تعداد عملهای کاشت حلزون شنوایی، وابسته به تعداد دستگاههایی است که هیات امنای صرفهجوی ارزی تهیه میکند. بیمارستان لقمان حکیم، یکی از مراکز اولیه کاشت حلزون شنوایی است و بیش از ۱۵۰۰ کاشت حلزون داشتهایم. تلاش میکنیم.
کاشت حلزون برای تمام بیماران تاثیر ندارد و مشکل آنها در «تنه مغز» که مرکز عصبی است، کاشت الکترود در تنه مغز را انجام میدهیم. کاشت حلزون در گوش است و عصب مشکلی ندارد اما هنگامی که عصب از بین رفته باشد، الکترود در تنه مغز کاشته میشود و این عمل با همکاری جراح مغزواعصاب و فوقتخصص گوش انجام میشود. کاشت الکترود، یک کار جدید است که در دنیا انجام میشود و میزان رضایتبخشی از این عمل بسیار زیاد است.
وی درباره ارائه خدمات به مصدومان حوادث ترافیکی اظهار کرد: ارائه خدمات به مصدومان ترافیکی، داستان بسیار طولانی دارد. هنگامی که در مجلس حضور داشتم، درباره سهم وزارت بهداشت از بیمه شخص ثالث تصمیم گرفتیم و ۱۰ درصد آن را به وزارت بهداشت اختصاص دادیم. وزارت بهداشت، موظف است که سهم خود از محل بیمه شخص ثالث را براساس میزان خدماتی که بیمارستانها به مصدومان ترافیکی ارائه میدهند، تقسیم کند.
متاسفانه، بیمهها سهم وزارت بهداشت از محل بیمه شخص ثالث را طی سالها گذشته پرداخت نمیکردند و وزارت بهداشت نیز پولی در اختیار بیمارستانها قرار نمیداد. پس از پیگیریها و فشارهای وارده از سوی وزارت بهداشت، بخشی از سهم وزارتخانه از محل شخص بیمه ثالث پرداخت میشود. وزارت بهداشت، پرداختیهای مصدومان ترافیکی را به دانشگاههای علومپزشکی پرداخت میکند و دانشگاهها نیز براساس اطلاعاتی که از مراکز درمانی دریافت میکنند، میبایست سهم بیمارستانها را پرداخت کنند.
رئیس بیمارستان لقمان حکیم گفت: پرداخت مطالبات ارائه خدمات به مصدومان ترافیکی، یکی از مطالبات بیمارستانها از وزارت بهداشت است. اگرچه وزارت بهداشت به بیمارستانها بدهکار است اما تمام مراکز قانونی براساس قانون موظف هستند که مصدومان ترافیکی را پذیرش کنند و تمام مراکز درمانی به وظیفه خود عمل میکنند.
این پزشک با بیان اینکه هزینههای درمانی مصدومان ترافیکی بسیار زیاد است، توضیح داد: این احتمال وجود دارد که فرد به عمل جراحی و چندین آزمایش نیاز داشته باشد. گاهیاوقات، شدت تروما آنچنان زیاد است که چندین شکستگی حتی در مهرههای گردن یا پارگی طحال داشته باشد. پرداخت هزینههای درمانی مصدومان ترافیکی منوط به پرداخت سهم وزارت بهداشت از محل بیمه شخص ثالث است؛ هنگامی که وزارت بهداشت توانست سهم خود را دریافت کند، مطالبات بیمارستانها را نیز میپردازد.
وی درباره چالش اصلی نظام سلامت کشور در حوزه حوادث ترافیکی گفت: آمار و ارقام بیانگر این است که تعداد مرگومیر حوادث ترافیکی در سال ۱۳۷۳ حدود ۲۹هزار نفر بود. کاهش مرگومیر ناشی از حوادث ترافیکی در قانون برنامه چهارم توسعه آمد و جزو وظایف دولت قلمداد شد. تمام دستگاههای مرتبط با حوادث ترافیکی مانند پلیس، وزارت راه و وزارت بهداشت به پای کار آمدند و تعداد مرگومیر حوادث ترافیکی به ۱۸هزار نفر رسید.
این پزشک با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۲۰هزار نفر به دلیل حوادث ترافیکی جان میدهند، تصریح کرد: عوامل مختلفی مانندعدم رعایت قوانین، خودروهای ناایمن و نقاط حادثهخیز جادهها علل افزایش مرگومیر حوادث ترافیکی نسبت به چند سال گذشته هستند. براساس قوانین و سیاستهای کلی نظام سلامت، تمام پروژههای کشور میبایست پیوست سلامت داشته باشند. هنگامی که تصمیمی به احداث یک جاده میگیریم، میبایست بدانیم که آیا آن جاده نقطه حادثهخیز دارد و سپس نسبت به ساخت آن اقدام کنیم. متاسفانه، سالهای گذشته فقط به فکر افتتاح یک جاده بودند و به پیوست سلامت آن بیتوجه بودند و کانون مرگ برای مردم ایجاد شده است.
وی با بیان اینکه اغلب تلفات حوادث ترافیکی برای جوانان است، توضیح داد: اغلب حوادث ترافیکی برای افراد ۲۰ تا ۴۰ سال است و این موضوع برای تمام دنیا است. جوانان، نیروی محرک جامعه هستند؛ کشور برای جوانی جمعیت تلاش میکند اما با اقداماتی که در زمینه ایمنی راهها و خودروها انجام میدهند؛ بیثمر میشود. بیشترین هزینه و باز ناشی از حوادث ترافیکی بر نظام سلامت کشور تحمیل میشود. بار ناشی از حوادث ترافیکی بر نظام سلامت تحمیل میشود اما سود ناشی از فروش و افزایش قیمت خودروهای ناایمن از آن خودروسازان میشود. اگر مسئولان کشور به فکر افزایش جمعیت جوان هستند، میبایست با اقدمات خود سبب کاهش جمعیت جوان نشوند.
رئیس بیمارستان لقمان حکیم گفت: امیدوارم که هزینههای درمان مصدومان ترافیکی تامین شود. هنگامی که میان دریافتی و هزینههای بیمارستانها همخوانی نباشد و به دلیل اینکه منابع بیمارستانها محدود است، کیفیت خدمات تحت تاثیر قرار میگیرد. درآمد و هزینههای بیمارستانها مانند ترازو است و میان این کفهها تعادل برقرار شود.
این جراح مغزواعصاب درباره بیمارستانها فرسوده گفت: براساس آمار وزارت بهداشت، بیش از ۵۰ درصد بیمارستانهای کشور، بیمارستانهای فرسوده هستند. شرایط برخی بیمارستانهای پایتخت بسیار بد است و وقوع زلزله میتواند برای آن بیمارستانها بسیار خطرناک باشد.
رضایی با بیان اینکه عمر بیمارستانها در کشور محدود است، تصریح کرد: به دلیل اینکه اغلب بیمارستانها با شرایط استاندارد ساخته نمیشوند، عمر کمی دارند. عمر برخی بیمارستانهای جهان بسیار زیاد است؛ به طور مثال، عمر یک بیمارستان در آلمان حدود ۱۰۰ سال است. یکی از مشکلات بیمارستانها، اشکلات ساختاری مهندسی این مراکز است.
وی با بیان اینکه بسیاری از بیمارستانهای فرسوده نسبت به بازسازی اقدام کردهاند، گفت: تمام بخشهای اصلی بیمارستان را بازسازی کردهایم و ساختمان اصلی بیمارستان بسیار محکم ساخته شده؛ به نحوی که هنگامی برای افزایش طبقات تصمیم میگرفتیم، به سختی میتوانستیم محلهایی که میبایست تخریب میکردیم را تخریب کنیم. به طور مثال، UPS بیمارستان مدتیپیش آسیب گرفت و متاسفانه استهلاک در بودجه بیمارستانی گم است.
رئیس بیمارستان لقمان حکیم با بیان اینکه تهران سه خط زلزله دارد، گت: با توجه به این شرایط، توجه به ایمنی بیمارستانها ضروری است. خط زلزله که در شمال تهران قرار دارد در تجریش است و چندین بیمارستان در این منطقه مستقر هستند.
رضایی گفت: تمام بیمارستانهایی که بیش از ۶۰ تا ۷۰ سال دارند، مسائل و مشکلات فراوانی دارند و میبایست جایگزین شوند. طرح جایگزینی بیمارستان لقمان با یک بیمارستان جدید را دادهایم اما چون بودجه در اختیار نداریم، نمیتوان طرح خود را عملیاتی کنیم.
او در بخش دیگری از مصاحبهاش با ایسنا درباره خواستههای خود از دولتمردان گفت: دکتر پزشکیان که سکان هدایت دولت چهاردهم را در دست دارد، همواره بر اجرای سیاستهای کلی نظام سلامت و اجرای برنامه هفتم توسعه تاکید دارد. متاسفانه، اجرای سیاستهای کلی نظام سلامت بر زمین مانده است و بسیاری از بندهای آن اجرا نمیشود. براساس بند ۷ سیاستهای کلی نظام سلامت، وزارت بهداشت میبایست تولیت نظام سلامت در کشور باشد. وزیر بهداشت میبایست آن چنان قدرتمند باشد که به عنوان نماینده حاکمیت و اختیاری که مقام معظم رهبری در اختیار او قرار دادهاند، بتواند تولیت وزارت بهداشت را اعمال کند اما حداکثر زور وزیر بهداشت فقط به بیمارستانها میرسد. اگر سیاستگذاریها متمرکز شود، بسیاری از تصدیگریها آزاد میشود.
رضایی گفت: براساس ماده ۹۵ قانون برنامه هفتم توسعه، وزیر بهداشت به عنوان مسئول تعیین ظرفیت دانشجویان دانشگاههای علومپزشکی است و تعداد ظرفیت را در دبیرخانه شورای گسترش دانشگاههای علوم پزشکی تصویب کند. متاسفانه، شورای عالی انقلاب فرهنگی که اغلب آنها پزشک نیستند و در حوزه سلامت تسلط ندارند نسبت به افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت رشتهها تصمیم میگیرند. این درحالیست هنگامی که سرانه آموزشی، خوابگاهها و مسائل دانشجویی دیده نشود، نظام سلامت دچار اختلال میشود.
او در پایان صحبتهایش گفت: اهالی رسانه میبایست به برنامه هفتم توسعه و سیاستهای کلی نظام سلامت که پرچم ملی محسوب میشوند، توجه کنند.