بیش از یک قرن پیش باستانشناسان باور نداشتند انسانهای اولیهی دوران پارینهسنگی قادر به آفرینش هنری بوده باشند. اما کشف نقاشیها و کندهکاریهای کهن در غارهای اروپا این باور را تغییر داد. حالا، شواهد تازهای نشان میدهد نئاندرتالها هم هنر خلق کردهاند؛ گرچه آثارشان تصویری نیست و شامل نقوش حیوانات یا انسانها نمیشود. آنها با پاشیدن رنگ روی دستان خود و همچنین با کشیدن انگشتانشان بر دیوارههای نرم غار و ترسیم اشکال هندسی، آثار شگفتانگیزی بر جا گذاشتهاند.
به گزارش فرادید؛ نئاندرتالها حدود ۴۰۰ هزار تا ۴۰ هزار سال پیش در بخشهای غربی اوراسیا میزیستند و اغلب بهعنوان «انسانهای غارنشین» تصویر شدهاند. با این حال، پرسش دربارهی هوش و توانایی ذهنی آنان هرگز از میان نرفته است.

جای دست که با پاشیدن رنگ برروی دیوار غار مالتراویسو باقی مانده است
در سه غار اسپانیا یعنی لاپاسیهگا، مالتراویسو و آردالس، نقشهای هندسی، نشانههای خطی و نقش دست همراه با رنگدانهها کشف شده است. در غار لا روش کوتار فرانسه نیز خطوط و طرحهایی دیده میشود که با فشار انگشتان روی گل نرم ایجاد شدهاند. در غار برونیکل در جنوب غرب فرانسه، نئاندرتالها حتی قندیلهای آهکی را شکسته و از آنها دیوار بیضیشکل بزرگی ساختهاند و رویش آتش روشن کردهاند؛ چیزی که امروز میتوان آن را شبیه نوعی «چیدمان هنری» دانست.
مشکل اصلی در تعیین قدمت دقیق این آثار، نبودِ مواد قابل تاریخگذاری است. در برخی موارد، رنگهای سیاه از مواد معدنی ساخته شدهاند و امکان سنجش کربن ۱۴ در آنها وجود ندارد. اما پژوهشگران با استفاده از روش اورانیوم–توریوم توانستند سن لایههای آهکی روی نقاشیها را اندازه بگیرند. نتیجه نشان داد که رد دستها و رنگهای قرمز بیش از ۶۴ هزار سال قدمت دارند؛ یعنی دستکم ۲۲ هزار سال پیش از ورود انسان خردمند (هومو ساپینس) به شبهجزیره ایبریا.
آثار کشیده شدن انگشت بر دیواره غار لا روش کوتار در فرانسه
همچنین تاریخگذاری رسوبات ورودی غار لا روش کوتار ثابت کرده است که ورودی آن دستکم از ۵۴ هزار سال پیش بسته شده و تنها ابزارهای نئاندرتالها در آن پیدا شده است. این یافتهها بدون تردید نشان میدهد که نئاندرتالها در اعماق غارها دست به آفرینش هنری زدهاند.
درباره معنا و هدف این آثار به هیچ وجه نمیتوان حدس دقیقی زد اما شاید این نقاشیها نشانهای از درک نئاندرتالها نسبت به خود و جهان پیرامونشان باشد؛ یا حتی اولین گام در ورود ذهن انسان به عرصهی تخیل.
پربیننده ترین پست همین یک ساعت اخیر