چگونه خرمشهر به خونین شهر تبدیل شد؟

همه‌چیز با یک مأموریت آغاز شد؛ در نقطه‌ای که دشمن تصور نمی‌کرد کسی بتواند مقاومت کند. در سکوت، مردانی با کلاه‌های سبز وارد میدان شدند و ورق تاریخ را برگرداندند.

به گزارش فارس، سی‌ویکم شهریور ۱۳۵۹، رژیم بعث عراق با تجاوزی گسترده از زمین و هوا، جنگی تمام‌عیار را علیه جمهوری اسلامی ایران آغاز کرد. 

صدام که هیچ نیروی نظامی مؤثری را مقابل خود نمی‌دید، در برابر دوربین‌های تلویزیونی مدعی شد: «یک روزه خرمشهر را می‌گیریم، سه روزه خوزستان را و یک هفته بعد، پیام فتح تهران را به گوش جهانیان می‌رسانیم.»

اما این ادعاها خیلی زود در میدان نبرد رنگ باخت. ارتش بعثی که هدف اول خود را اشغال ۲۴ ساعته خرمشهر تعیین کرده بود، با دیواری از مقاومت مردمی و نظامی مواجه شد که پیش‌بینی‌اش را نکرده بود.

تکاوران دریایی زبده‌ترین نیروهای ایران

تکاوران نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، مأموریت دفاع از خرمشهر را به فرماندهی ناخدا هوشنگ صمدی بر عهده گرفتند و در کنار رزمندگان سپاه و نیروهای مردمی، حماسه‌ای بی‌بدیل را در تاریخ دفاع مقدس رقم زدند.

این تکاوران، نیروهایی نخبه و ورزیده بودند که پس از گذراندن ۹ ماه آموزش طاقت‌فرسا در پادگان منجیل، به جمع پرافتخار یگان‌های ویژه نیروی دریایی ارتش پیوسته بودند.

تخصص‌هایی نظیر نبرد در کوهستان، کویر، جنگل، دریا، چتربازی، غواصی، شناسایی و پیاده‌شدن در ساحل دشمن و شناسایی عمق دریا، آن‌ها را به یکی از مؤثرترین نیروهای رزمی در آغازین روزهای جنگ تبدیل کرده بود و برای آن‌ها مانعی وجود نداشت.

روایت میدانی از تب و تاب نبرد در خرمشهر

در شرایطی که ارتش صدام با پشتیبانی کامل توپخانه و زرهی، تا دروازه‌های خرمشهر پیشروی کرده بود، تکاوران ارتش در نبردی خانه به خانه و نفس‌گیر، دشمن را در خیابان‌های شهر متوقف کردند.

سید صالح موسوی از نیروهای مردمی مدافع خرمشهر می‌گوید: «امنیت هیچ جا وجود نداشت؛ نمی‌توانستیم هیچ جا ثابت بمانیم و باید دائماً حرکت می‌کردیم.»

نبرد در کوچه‌ها، در گمرک، در مناطق مسکونی و در میان آتش سنگین دشمن، روحیه‌ای مثال‌زدنی از شجاعت، ایثار و ایمان به انقلاب و میهن را به نمایش گذاشت.

ناخدا سلیمان محبوبی از تکاوران حاضر در مقاومت خرمشهر می‌گوید: «جنگ به قدری در گمرک خرمشهر نزدیک بود که گاهی اوقات نفرات بعثی را با نفرات خودمان شاید اشتباه می‌گرفتیم چون لباس آن‌ها شکل خودمان بود. هر شب، بدون استثنا، ما به یگان‌های زرهی، نفرات، توپخانه‌ و مواضع دشمن حمله می‌کردیم.»

تکاوران نمی‌خواستند خرمشهر سقوط کند و با همان بضاعت اندک تا روزهای آخر ماندند و خواب را بر بعثی‌ها حرام کردند.

چگونه خرمشهر به خونین شهر تبدیل شد

دریادار حبیب‌الله سیاری از تکاوران نیروی دریایی ارتش در دفاع از خرمشهر می‌گوید: «در شب ۲۴ مهرماه ۱۳۵۹، درگیری شدید و تمام‌عیاری در خرمشهر شکل گرفت و خرمشهر به خونین شهر تغییر نام پیدا می‌کند. دشمن در ۲۴ مهر تازه به خیابان ۲۴ متری رسیده بود، مگر خرمشهر چند خیابان دارد که یک لشکر زرهی برای تصرف آن این‌قدر معطل شود.»

دشمن که برای تصرف کامل شهر خود را آماده کرده بود، در مقابل مقاومت تحسین‌برانگیز مدافعان خرمشهر، متوقف شد. لشکر زرهی عراق که قرار بود طی چند ساعت وارد خرمشهر شود، بیش از یک ماه پشت دروازه‌های شهر معطل ماند.

شهادت آگاهانه مدافعان خرمشهر

ناخدا صمدی با اشاره به عظمت حماسه مقاومت خرمشهر می‌گوید:«این مدافعان خرمشهر باید چقدر از خود گذشته و با شهامت و شجاع باشند که من در مقابل این‌ها واقعاً همیشه سر تعظیم فرود آورده‌ام. چه نیروهای مردمی، چه نیروهای تکاوران دریایی، واقعاً افتخار کردم به این انسان‌ها که این‌قدر شجاع و سلحشور از مملکت، انقلاب و خاک میهن دفاع کردند. ۳۴ روز این عده را پشت دیوارهای شهر نگه داشتیم.»

ایستادگی و شهادت آگاهانه در برابر دشمن تا بن دندان مسلح، افتخاری است که تاریخ فراموش نخواهد کرد.

دریادار حبیب‌الله سیاری از تکاوران نیروی دریایی ارتش در دفاع از خرمشهر می‌گوید: «ایستادند و به شهادت رسیدند، هنگامی که این اقدام آگاهانه باشد بسیار ارزشمند است و افتخار می‌کنیم یگانی بودیم که ضربه و طعم شکست جانانه‌ای را به دشمنو وارد کردیم دشمن آنجا بود که فهمید هر بیشه گمان مبر که خالی است.»

مقاومتی که کلید پیروزی ایران در فتح خرمشهر شد

مقاومت ۳۴ روزه خرمشهر، طرح اولیه دشمن برای اشغال سریع خوزستان را کاملاً مختل کرد و ارتش بعث عراق را وارد یک فرسایش نظامی تمام‌عیار ساخت. 

همین مقاومت جانانه بود که ۱۹ ماه بعد زمینه‌ساز آزادسازی خرمشهر در سوم خرداد ۱۳۶۱ شد؛ روزی که دوباره تکاوران نیروی دریایی ارتش، پرچم پیروزی را در دستان خود گرفتند و بر بام شهر برافراشتند.

مدافعان خرمشهر نشان دادند که اگرچه دشمن تا دندان مسلح است، اما ایمان، غیرت، فداکاری و وطن‌دوستی جوانان این سرزمین، سد محکمی در برابر هر تجاوز و طمع‌ورزی خواهد بود.

دو نوشیدنی بر طرف کننده سوزش دل

بیشتر بخوانید:

آن‌روز که خرمشهر این چنین آزاد شد

خرمشهر 29 سال پس از آزادی (گزارش تصویری)

تماشاخانه

سوزاندن گازهای سمی و مردمی که نمی‌توانند درست نفس بکشند / چه کسی می‌تواند اسید سولفوریک را تنفس کند؟ انتظار زیادی که از مردم غیزانیه دارند! (فیلم)

هوشنگ مرادی کرمانی: من ظرف شش هفت سال تمام سرپرست‌هام رو از دست دادم (فیلم)

فیلم های دیگر