.png "عصر ایران")
۲۲ آبان ۱۴۰۴
به روز شده در: ۲۲ آبان ۱۴۰۴ - ۱۰:۱۹
ده‌ها کشته و زخمی بر اثر سقوط اتوبوس به دره‌ای در پرو (فیلم) مکانیسم «دست مرده»؛ پاسخ هسته‌ای خودکار مسکو چطور اتفاق می‌افتد؟
این سلاح آخرالزمانی در صورت حمله هسته‌ای به روسیه، بدون نیاز به هیچ فرمان انسانی، کل زرادخانه هسته‌ای روسیه را به‌صورت خودکار شلیک می‌کند و جهان را به پایان می‌رساند.
با بالا گرفتن تنش‌های لفظی هسته‌ای میان آمریکا و روسیه، بار دیگر توجه جهانی به یکی از ترسناک‌ترین و مرموزترین سامانه‌های تسلیحاتی تاریخ معطوف شده است: سامانه موسوم به «دست مرده» روسیه‌ــ مکانیسم خودکار حمله تلافی‌جویانه هسته‌ای که در دوران جنگ سرد متولد شد و بنا بر گزارش‌ها، هنوز هم فعال است.
به گزارش دیلی‌میل، این سامانه که در روسیه با نام «پریمیتر» (Perimeter) شناخته می‌شود، زمانی دوباره به صدر اخبار بازگشت که دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهوری پیشین و معاون فعلی شورای امنیت روسیه، در هشداری در لفافه به دونالد ترامپ، به آن اشاره کرد. مدودف خطاب به رئیس‌جمهوری آمریکا گفت یاد فیلم‌های محبوبش درباره مردگان متحرک بیفتد و به یاد بیاورد که «دست مرده» چقدر می‌تواند خطرناک باشد.
ترامپ در واکنش، دستور استقرار دو زیردریایی هسته‌ای آمریکا در نزدیکی روسیه را صادر کرد و گفت: «تهدیدی مطرح شد که مناسب نبود. بنابراین باید خیلی مراقب باشیم [...] باید از مردم محافظت کنیم.»
اما «دست مرده» دقیقا چیست و چرا چنین هراس‌انگیز است؟
ماشه خودکار آخرالزمانی
بلیک استیل‌ول در مقاله‌ای توضیح می‌دهد سامانه پریمیتر در اوایل دهه ۱۹۸۰ و در اوج تنش‌های جنگ سرد طراحی شد. تحلیلگران غربی آن را با نام «دست مرده» می‌شناسند. هدف این سامانه تضمین انجام یک حمله تلافی‌جویانه ویرانگر حتی در صورت نابودی کامل ساختار فرماندهی روسیه در پی حمله هسته‌ای اول است.
این صرفا یک سامانه دفاع موشکی نیست؛ بلکه سلاحی آخرالزمانی است که بدون نیاز به هیچ فرمان انسانی، می‌تواند کل زرادخانه هسته‌ای روسیه را به‌صورت خودکار شلیک کند و جهان را به پایان برساند.
در حال حاضر، روسیه حدود ۱۶۰۰ سلاح هسته‌ای تاکتیکی مستقر و ثابت دارد و حدود ۲۴۰۰ سلاح هسته‌ای راهبردی دیگر به موشک‌های بالستیک قاره‌پیما متصل‌اند، که این کشور را به بزرگ‌ترین قدرت هسته‌ای جهان تبدیل کرده است. همه این تسلیحات تحت کنترل سامانه‌ای خودکار به نام پریمیتر قرار دارند.
در سناریویی بحرانی، برای مثال حمله آمریکا، مقام‌های عالی‌رتبه دولتی یا فرماندهان نظامی می‌توانند پریمیتر را فعال کنند. این سامانه تضمین می‌کند که اتحاد جماهیر شوروی (روسیه کنونی) حتی در صورت نابودی کامل نیروهای مسلح، قادر به پاسخ تلافی‌جویانه خواهد بود.
هنگامی که این سامانه فعال شود، پریمیتر می‌تواند در پاسخ به حمله هسته‌ای، کل زرادخانه هسته‌ای روسیه را شلیک کند. این سامانه بخشی از دکترین جنگ سرد موسوم به «نابودی متقابل تضمین‌شده» بود‌ــ سیاستی بازدارنده که تهدید می‌کند طرف آغازگر حمله خود نیز به‌طور کامل نابود خواهد شد.
در غرب، این سامانه با نام «دست مرده» شناخته می‌شود. طبق این نظریه، سامانه فرماندهی و کنترل اطلاعاتی از فرکانس‌های نظامی، سطح تشعشع، فشار هوا، گرما و لرزش‌های زلزله‌ای کوتاه‌مدت را پایش می‌کند. اگر این داده‌ها وقوع حمله هسته‌ای را نشان دهند، پریمیتر فرایندی را آغاز می‌کند که به پرتاب همه موشک‌های قاره‌پیمای اتحاد شوروی (روسیه کنونی) ختم می‌شود.
پریمیتر یک راکت فرماندهی پرتاب می‌کند که به‌جای کلاهک، به فرستنده رادیویی مجهز است. این راکت، حتی در صورت وجود پارازیت‌های رادیویی، دستور پرتاب را به سیلوهای موشکی روسیه منتقل می‌کند. سامانه پریمیتر پس از چندین پرتاب آزمایشی برای اثبات کارایی راکت فرماندهی، در سال ۱۹۸۵ عملیاتی شد.
اتحاد جماهیر شوروی هرگز به‌طور رسمی وجود چنین سامانه‌ای را تایید نکرد، اما ژنرال سرگئی کاراکایف، فرمانده نیروهای موشکی راهبردی روسیه، در سال ۲۰۱۱ در گفت‌وگو با یک روزنامه روسی، وجودش را تایید کرد و گفت آمریکا ممکن است در عرض ۳۰ دقیقه نابود شود. رسانه‌های دولتی روسیه نیز گزارش داده‌اند که این سامانه به‌روزرسانی شده است تا با سامانه‌های هشدار اولیه راداری و موشک‌های هایپرسونیک جدید روسیه ادغام شود.
در آمریکا نیز فناوری‌های مشابهی توسعه پیدا کرده‌اند. حسگرهای لرزه‌ای و تشعشعی برای پایش انفجارهای هسته‌ای در داخل و خارج کشور به کار می‌روند، اما ارتش آمریکا هرگز ماشه‌ای خودکار برای زرادخانه‌اش طراحی نکرده است.
در عوض، سیاست هسته‌ای آمریکا بر این اساس شکل گرفته است افرادی که صلاحیت اجرای حمله دوم را دارند، از حمله اول جان سالم به در ببرند.
از آن‌جا که، بنا بر گزارش‌ها، سامانه پریمیتر همچنان فعال است، خطر پرتاب هسته‌ای خودکار هنوز وجود دارد. اکنون که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، تسلیحات هسته‌ای کشورش را در حالت هشدار بالا قرار داده، ممکن است این سامانه آخرالزمانی نیز در وضعیت آماده‌باش قرار گرفته باشد.
اگر «دست مرده» هنوز فعال باشد، بدین معنا است که فقط یک خطا، سوءتفاهم یا تشدید تنش کنترل‌نشده می‌تواند پیامدی فاجعه‌بار و خارج از کنترل انسان داشته باشد. در جهانی مملو از رقابت‌های ژئوپلیتیک و بی‌ثباتی‌های داخلی، «دست مرده» نه یادگاری از گذشته، بلکه سایه‌ای شوم بر آینده است.
لینک کوتاه: کپی لینک
قهوه غلیظ با سلامت ما چه می‌کند؟ موشک‌هایی که با هم حرف می‌زنند! / کلاهک موشک، مجهز به هوش مصنوعی وزیر خارجه لهستان: ترجیح می‌دهیم علف بخوریم اما دوباره مستعمره روسیه نشویم / پوتین بعد از اوکراین سراغ ما خواهد آمد گروه هفت: از ایران می خواهیم با حمایت تروئیکای اروپایی وارد گفت‌وگوی مستقیم با آمریکا شود / تهران امکان بازرسی از تمامی تأسیسات و مواد هسته‌ای را برای آژانس فراهم کند واکنش ترامپ به ماجرای پرونده اپستین: دموکرات ها این اتهام را مطرح کنند تا توجه‌ها از عملکرد فاجعه‌بارشان در ماجرای تعطیلی دولت منحرف شود کاخ سفید: روایت دموکرات‌ها درباره اپستین جعلی و برای بدنام کردن ترامپ است برای جهان بدون کاکائو و توت فرنگی آماده شوید/ ۵ ماده غذایی در خطر انقراض هم میهن: وارد تله رکورد تورمی شده ایم / هم رشد مثبت نداریم، هم تورم خیلی بالاست تندروها و شادی پرتناقض از پیروزی ممدانی کیهان: بی حجابی پروژه غرب است؛ اگر سنگر حجاب فرو بریزد، سایر عرصه‌های فرهنگی و ارزشی هم فرو می‌ریزد بیانیه انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران در پی درگذشت فواد شمس: روزنامه‌نگاران بیش از هر قشر دیگری در معرض سموم ناامیدی هستند مستر بین + شاسی بلند تلوراید ۲۰۲۷ ؛ عکس پربازدید فضای مجازی سفر غیر رسمی رئیس قوه قضائیه به قم روزنامه جمهوری اسلامی: رسانه هایی که به دولت نمره رفوزگی دادند از اقلیت خاصی خط می‌گیرند قبرستانی که میزبان یک شاهکار بروتالیسم است! (+تصاویر)